Nhiều HTX chủ động vươn lên, hỗ trợ người
dân vượt qua khó khăn.
Sáng 5/7, Liên minh HTX Việt Nam tổ chức Hội nghị về tình
hình phát triển kinh tế tập thể (KTTT), HTX 6 tháng đầu năm 2021. Theo số liệu
mới công bố, 6 tháng đầu năm, cả nước thành lập mới 841 HTX, tăng hơn 89 HTX so
với cùng kỳ năm 2020, đạt 50,06% kế hoạch năm 2021. Lũy kế đến hết tháng
6/2021, cả nước có 26.143 HTX, tăng 861 HTX so với cùng kỳ năm 2020.
Nỗ lực vượt khó khăn
Không chỉ tăng về số lượng HTX, theo Liên minh HTX Việt
Nam, 6 tháng đầu năm 2021, cả nước thành lập mới được 3 liên hiệp HTX, đạt 20%
chỉ tiêu kế hoạch năm 2021; lũy kế đến hết tháng 6/2021, cả nước có 105 liên
hiệp HTX. Ngoài ra, mô hình tổ hợp tác (THT) cũng thu hút được sự tham gia của
người dân khi chỉ trong 6 tháng đầu năm 2021, cả nước thành lập mới được 715
THT, đạt 28,6% chỉ tiêu kế hoạch năm 2021, nâng tổng số THT cả nước lên 119.963
THT.
Có thể thấy, KTTT, HTX tiếp tục phát triển cả về số
lượng và chất lượng. Số HTX, liên hiệp HTX, THT tiếp tục tăng, chất lượng hoạt
động từng bước được nâng lên và đa dạng về loại hình, mang lại lợi ích thiết
thực cho thành viên.
HTX đang trở thành loại hình phổ biến, phù hợp với
điều kiện và nhu cầu thực tế tổ chức sản xuất, kinh doanh của hộ gia đình, cá
nhân. Vị trí của KTTT, HTX đối với nền kinh tế tiếp tục được khẳng định là bệ
đỡ, là nền tảng cho ổn định đời sống, xã hội trong thời kỳ khó khăn.
Đặc biệt, nhiều HTX tích cực tham gia chuỗi giá trị,
nghiên cứu tìm hiểu thị trường, liên kết tạo đầu mối với các doanh nghiệp để
thu mua, chế biến nông sản cho thành viên.
Tiêu biểu như HTX Chế biến Nông sản Toàn Phát (xã Bình
Kiều, Khoái Châu, Hưng Yên) đã và đang hỗ trợ người dân tiêu thụ nông sản ngay
trong mùa dịch Covid-19 khi chú trọng bao tiêu nông sản, đầu tư máy móc sấy nông
sản như long nhãn, chuối…
Đại diện HTX cho biết, nhiều năm nay, xã Bình Kiều đã
thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, đẩy mạnh trồng các loại cây ăn quả. Tuy
nhiên, người dân luôn gặp khó khăn về đầu ra tiêu thụ sản phẩm, nhất là trong
thời kỳ dịch bệnh. Chính vì vậy, việc chú trọng đầu tư máy móc chế biến nông
sản của HTX Toàn Phát phần nào giúp khắc phục vấn đề đầu ra cho người
dân.
Hiện tại, mỗi ngày HTX có thể đưa vào chế biến 2.000kg
quả tươi các loại. Ngoài sấy nhãn, chuối theo mùa, HTX còn sấy các loại nông
sản khác như mít, bí xanh, mướp đắng, hạt sen. Tất cả các nông sản sau chế biến
đều cho giá trị tăng 2-3 lần so với bán nguyên liệu thô. HTX cũng tích cực liên
kết với các doanh nghiệp để đưa các nông sản chế biến ra thị trường.
Tuy nhiên, trong 6 tháng đầu năm, các HTX, THT, liên hiệp
HTX vẫn chịu những tác động không nhỏ của dịch Covid-19. Trong đó, đã có HTX
phải thu hẹp sản xuất hoặc tạm dừng hoạt động khiến hàng hóa tồn đọng nhiều,
chi phí bảo quản, lưu kho bãi tăng. Đặc biệt, có những HTX không nhập được
nguyên liệu, giống cây trồng, vật nuôi từ Trung Quốc, dẫn đến giá thành đầu vào
tăng hơn so với trước khiến doanh thu của HTX giảm trung bình khoảng 40-60% so
với trước.
Ông Huỳnh Lam Phương, Trưởng Cơ quan thường trú tại phía
Nam (Liên minh HTX Việt Nam) cho biết, dịch Covid-19 gây ảnh hưởng trực tiếp
tới hoạt động sản xuất, tiêu thụ, xuất khẩu của các HTX. Thị trường liên tiếp
xảy ra những đợt tồn hàng, rớt giá với nhiều mặt hàng rau, củ, quả tươi xuất
khẩu.
“Các HTX trên địa bàn huyện Bình Tân (tỉnh Vĩnh
Long) trước đây ước tính mỗi ngày có đến 100-200 tấn khoai lang được thương lái
mua để xuất khẩu, trong đó xuất sang Trung Quốc chiếm 70-80%. Nhưng hiện tại,
các HTX trồng khoai lang gần như không xuất khẩu được. Hay như các HTX trên địa
bàn huyện Vĩnh Châu (Sóc Trăng) do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 nên tình hình
tiêu thụ hành tím gặp khó khăn, có thời điểm giá hành tím thương phẩm tại ruộng
chỉ còn khoảng 5.000 - 7.000 đồng/kg”, ông Phương dẫn chứng.
Ông Phương cũng cho biết, các HTX kinh doanh cửa hàng bán
lẻ hàng hóa có doanh thu giảm từ 40%-60% vì một số nhà sản xuất đóng cửa ngừng
kinh doanh nên HTX không đủ lượng hàng hóa để bán ra. Các HTX vận tải, du lịch
đang hoạt cầm chừng, dịch bệnh tác động mạnh đến quá trình thực hiện và cung ứng
dịch vụ. Số lượng khách hàng, hợp đồng, tour đa số bị hủy làm ảnh hưởng đến
doanh thu của HTX, ước tính tỷ lệ sụt giảm là khoảng 50%.
Ưu tiên chuỗi giá trị, ứng dụng công nghệ cao
Tại Hội nghị, các đại biểu cho rằng, việc phát triển mô
hình HTX phát triển theo chuỗi giá trị kết hợp ứng dụng công nghệ cao sẽ giúp
hạn chế được những tác động khách quan như dịch bệnh, hạn hán, biến đổi khí
hậu.
Theo Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn
Thịnh, việc xây dựng HTX sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị bền vững kết hợp
với ứng dụng công nghệ cao là hoàn toàn phù hợp thực tế hiện nay. Vì chỉ có
liên kết và đầu tư công nghệ hiện đại thì mới khắc phục được tình trạng sản
xuất manh mún nhỏ lẻ, hạn chế được những tác động từ môi trường bên ngoài.
Đồng tình với quan điểm này, ông Huỳnh Lam Phương cho
biết, thực tế dù dịch Covid-19 xảy ra nhưng một số HTX rau an toàn sản xuất
theo quy trình VietGAP, công nghệ cao ở huyện Cần Giuộc (Long An); Bình Chánh,
Củ Chi (Tp.HCM) có hợp đồng tiêu thụ ổn định với hệ thống siêu thị, nên vẫn duy
trì hoạt động tốt. Các HTX trồng lúa đa số được mùa và giá lúa tăng cao vì liên
kết được với doanh nghiệp thực hiện sản xuất theo chuỗi.
Tuy nhiên, để xây dựng được HTX phát triển theo chuỗi giá
trị bền vững, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Văn Thịnh cho rằng,
cần phải lựa chọn những HTX điển hình, có quy mô đủ lớn và xác định được sản
phẩm chủ lực để xây dựng mô hình điểm. “Nếu HTX chỉ có khoảng 7 thành viên thì
tính lan tỏa không thể cao bằng mô hình có hàng chục thành viên trở lên”, Phó
Chủ tịch Nguyễn Văn Thịnh nhấn mạnh.
Theo các đại biểu, phát triển các HTX sản xuất theo chuỗi
giá trị bền vững kết hợp ứng dụng công nghệ cao cũng là một trong những nền
tảng để hoàn thành mục tiêu mà Liên minh HTX Việt Nam đặt ra trong năm 2021.
Cụ thể, trong năm nay, cả nước sẽ thành lập mới ít nhất
1.500 HTX, 15 liên hiệp HTX, 2.500 THT; xây dựng 200 mô hình HTX ứng dụng công
nghệ cao gắn sản xuất gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực quốc gia. Các HTX,
THT, liên hiệp HTX sẽ là đầu kéo để dẫn dắt KTTT, HTX tại các tỉnh thành phố
phát triển theo hướng hiệu quả, bền vững, từ đó nâng cao vai trò của mô hình
KTTT, HTX trong nền kinh tế quốc dân.
Nguồn:vnbusiness.vn