Chiều 18/11, tại Hội nghị Tổng kết phong trào thi đua năm
2023 và ký kết giao ước thi đua năm 2024 Liên minh HTX Cụm Đồng bằng sông Hồng
được tổ chức tại Hà Nam, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho
rằng, Liên minh HTX trong Cụm Đồng bằng sông Hồng đã làm tốt nhiệm vụ hỗ trợ
các HTX phát triển. Chính vì vậy, nhiều HTX đã xây dựng được các chuỗi giá trị,
đưa nông sản được vào siêu thị.
“Nếu các HTX trong khu vực cùng đẩy mạnh liên kết hơn nữa
để tạo ra những chuỗi giá trị hàng hóa lớn hơn, bền vững hơn sẽ nâng cao được
sức cạnh tranh cho hàng hóa và chính HTX trên thị trường”, Chủ tịch Liên minh
HTX Việt Nam nói.
Đồng hành cùng HTX
Thống kê của Liên minh HTX Cụm Đồng bằng sông Hồng cho
thấy, tính đến hết tháng 10 năm 2023, toàn Cụm có 2.288 tổ hợp tác đang hoạt
động, trong đó số tổ hợp tác được thành lập mới trong năm 2023 là 56 tổ hợp
tác. Ngoài ra còn có 4647 HTX với 1,6 triệu thành viên. Trong Cụm Đồng bằng
sông Hồng đã có nhiều HTX sản xuất theo chuỗi giá trị hàng hóa hiệu quả. Tiêu
biểu như HTX nông nghiệp nghĩa Bình (Nam Định) với chuỗi sản xuất chế biến gạo
huyết rồng, gạo nếp bắc; HTX Hoàng Trà (Hà Nam) với các sản phẩm chè sen, chè
sung trồng tự nhiên trên vùng nguyên liệu 2.000 m2…
Xác định mở rộng đầu ra cho các HTX là một trong những
vấn đề quan trọng, các Liên minh HTX trong Cụm Đồng bằng sông Hồng đã chủ động
phối hợp để hỗ trợ HTX liên kết tiêu thụ hàng hóa, đưa nông sản đi giới thiệu,
quảng bá tới các vùng miền trong và ngoài nước.
Ông Lê Quang Vọng, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Hà Nam, cho
biết tính từ đầu năm 2023 đến nay, Liên minh HTX các tỉnh thành trong Cụm đã tổ
chức được 35 đợt với 677 lượt HTX tham gia các hội chợ triển lãm, tổ chức 17
hội nghị xúc tiến, kết nối cung cầu, tọa đàm, xúc tiến thương mại... Việc tìm
kiếm các kênh bán hàng, phân phối khác nhau đã được Liên minh HTX các tỉnh
thành quan tâm, tổ chức ngày càng nhiều với các tỉnh thành, vùng miền từ Bắc
vào Nam.
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu
Vân đánh giá cao vai trò của Liên minh HTX các tỉnh thành trong việc hỗ trợ các
HTX Cụm Đồng bằng sông Hồng phát triển.
Ngoài xúc tiến thương mại, để hỗ trợ các HTX trong Cụm
Đồng bằng sông Hồng phát triển, Liên minh HTX các tỉnh thành đã đẩy mạnh tham
mưu với cơ quan quản lý để tạo hành lang pháp lý cho HTX hoạt động thuận lợi.
Bà Lê Thị Tâm, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình, cho
biết Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình đặt vấn đề hàng đầu đó là tham mưu chính sách
kinh tế tập thể, HTX cho các ban ngành theo đề án nhằm tạo cơ chế thuận lợi cho
HTX phát triển. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh tuyên truyền các mô hình HTX hoạt
động hiệu quả theo chuỗi giúp nâng cao và thay đổi nhận thức cho người dân về
kinh tế tập thể, HTX.
Hiện nay, các HTX định hướng phát triển theo chuỗi thì
khâu sản xuất đã cơ bản hoàn thiện, đảm bảo chất lượng nông sản nhưng khâu chế
biến, bảo quản của các HTX vẫn còn gặp những khó khăn nhất định như thiếu máy
móc, công nghệ. Chính vì vậy, Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình thời gian gần đây
luôn chú trọng hỗ trợ các HTX hoàn thiện các khâu sau thu hoạch để nâng cao giá
trị kinh tế. Tiêu biểu như chuỗi giá trị dê Ninh Bình đang hoàn thiện và sẽ
mang lại giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với hình thức chăn nuôi dê thông
thường.
Ông Ngô Ngọc Khánh, Chủ tịch Liên minh HTX thành phố Hải
Phòng thông tin, từ đầu năm 2013 đến nay, Liên minh HTX thành phố đã tổ chức
được 6 cuộc sinh hoạt với HTX thành viên trên tất cả các quận, huyện để lắng
nghe các 'nút thắt' của các HTX. Việc các HTX được giãi bày những khó khăn,
vướng mắc đã giúp Liên minh HTX thành phố tập trung được 100 ý kiến, kiến nghị
gửi lên các sở ngành để tìm hướng tháo gỡ cho các HTX.
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu
Vân đánh giá cao mô hình câu lạc bộ HTX mà Liên minh HTX Hải Phòng đang thực hiện.
Bên cạnh đó năm 2023 là năm đầu tiên Thường trực thành ủy
thành phố Hải Phòng tổ chức đối thoại với doanh nghiệp, HTX. Trong đó, Liên
minh HTX thành phố đã đưa 4 ý kiến kiến nghị cho khu vực kinh tế tập thể, HTX
của thành phố và được hướng dẫn giải quyết. “Điều này cho thấy việc đồng hành
với các HTX, thành viên là rất quan trọng”, ông Ngô Ngọc Khánh nêu ý kiến.
Một trong những điểm nhấn trong phát triển kinh tế tập
thể, HTX ở Hải Phòng là thành phố đã thành lập 2 câu lạc bộ HTX. Các thành viên
khi tham gia câu lạc bộ được chia sẻ, kết nối và được nói lên tiếng nói của
mình. Từ hiệu quả của mô hình này, năm 2024, Liên minh HTX Hải Phòng sẽ hướng
đến mục tiêu, đó là trên tất cả nhóm ngành có liên quan đến nhau sẽ hình thành
các câu lạc bộ, hướng đến thành lập các liên hiệp HTX nhằm tạo thuận lợi cho HTX,
doanh nghiệp thành viên liên kết sản xuất kinh doanh.
Tạo sức mạnh đa chiều cho HTX
Có thể thấy, các HTX trong Cụm Đồng bằng sông Hồng đang
có lợi thế trong xúc tiến thương mại, giao thương, liên kết để mở rộng đầu ra.
Đi liền với đó, các HTX ở khu vực này có nhiều tiềm năng phát triển về nông
nghiệp hàng hóa, tạo lợi thế cho sản xuất theo hướng hàng hóa, đa dạng sản phẩm
và hình thành các chuỗi giá trị.
Vậy nhưng, trong quá trình phát triển, không ít HTX trong
Cụm Đồng bằng sông Hồng vẫn chưa phát huy được hết tiềm năng do vướng mắc nhiều
khó khăn. Cụ thể là các chính sách về phát triển kinh tế tập thể, HTX từ Trung
ương đến địa phương đã có nhưng khi đưa chính sách vào thực tiễn vẫn còn khoảng
cách khá lớn.
Bà Lê Thị Tâm dẫn chứng, Quyết định 167/QĐ-TTg về hỗ trợ
phát triển HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả nhưng hiện nguồn lực hỗ trợ chưa đến
được địa phương. Nguồn lực hỗ trợ HTX theo Quyết định 1804/QĐ-TTg về đào tạo
cán bộ HTX rất khó đi vào thực tiễn nên Liên minh HTX các tỉnh thành phải lồng
ghép trong nhiều chương trình, dự án mới có nguồn vốn để xây dựng các chương
trình đào tạo nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ HTX.
Phát triển HTX ở các lĩnh vực như giáo dục,
logistics, công nghệ... được Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân gợi
mở cho Liên minh HTX Cụm Đồng bằng sông Hồng.
Bên cạnh đó, việc HTX tiếp cận nguồn vốn của Quỹ Hỗ trợ
phát triển HTX vẫn còn khó khăn vì quy định trong vay vốn là HTX phải có hồ sơ
chứng từ (dấu đỏ) khiến HTX mất thêm chi phí hoàn thiện hồ sơ, tạo gánh nặng
cho các HTX.
Cũng chia sẻ về khó khăn của các HTX, ông Ngô Ngọc Khánh
cho biết thêm, hiện Luật HTX 2023 đã khẳng định “Liên minh HTX Việt Nam là một
tổ chức hội đặc thù” nhưng các chính sách cho kinh tế tập thể, HTX lại chưa
mang tính đặc thù nên các HTX rất khó tiếp cận chính sách. Chính vì vậy, cần có
chương trình, chính sách đặc thù về hỗ trợ cho HTX cũng như bộ máy tổ chức thì
mới tạo thuận lợi cho khu vực kinh tế tập thể, HTX phát triển.
Để tạo thuận lợi cho HTX Cụm Đồng bằng sông Hồng cũng như
kinh tế tập thể, HTX cả nước phát triển, đại diện các HTX đều cho rằng, cần
phải có chương trình riêng về phát triển kinh tế tập thể, giống như chương
trình riêng về giảm nghèo, nông thôn mới… mới có thể giúp việc triển khai chính
sách phát triển về kinh tế tập thể từ Trung ương đến từng địa phương được thuận
lợi. Tránh gây khó khăn cho các địa phương trong huy động nguồn lực nhằm hỗ trợ
HTX phát triển.
Gợi mở những cơ hội cho khu vực kinh tế tập thể, HTX Cụm
Đồng bằng sông Hồng phát triển, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Cao Xuân Thu
Vân, cho biết cần có nhiều cuộc hội thảo, tập huấn để tháo gỡ khó khăn, định
hướng, tìm cơ hội về cơ chế chính sách, môi trường hoạt động sản xuất kinh
doanh cho các HTX. Đi liền với đó, các tỉnh thành cần có những “ngày hội kinh
tế hợp tác, HTX” để vừa tìm đầu ra cho sản phẩm, vừa tìm cơ hội cho HTX.
“Ngay như Hội nghị Tổng kết phong trào thi đua năm 2023
và ký kết giao ước thi đua năm 2024 Liên minh HTX Cụm Đồng bằng sông Hồng hôm
nay có thể mở rộng thành ngày hội kinh tế hợp tác, để mở rộng cơ hội cho HTX”,
Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh.
Có thể khẳng định, vai trò to lớn của mô hình HTX đó
chính là nơi tạo việc làm, thu nhập cho người dân, nhất là người nghèo, người
dân khu vực nông thôn. Vì vậy, việc mở rộng mô hình HTX ở các lĩnh vực là điều
hết sức cần thiết. Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nói rằng,
các tỉnh thành cần phải tính toán hình thành và phát triển các HTX giáo dục để
con em thành viên HTX cũng có cơ hội tham gia mô hình này. Tiêu biểu như Hàn
Quốc đã có mô hình này, hoạt động rất hiệu quả. Các HTX giáo dục ngày càng nâng
cao chất lượng, thể hiện được vai trò của mình trong nền kinh tế và cạnh tranh
trực tiếp với trường công.
Ngoài ra, cần thành lập các HTX chăm sóc sức khỏe, HTX
giao thông, HTX chuyển đổi số, HTX logistics để thích ứng và đáp ứng nhu cầu
thực tiễn của thị trường cũng như lấp những lỗ hổng trong chuỗi cung ứng hàng
hóa mà các HTX đang tham gia trực tiếp.
"Việc thành lập các câu lạc bộ HTX như
Hải Phòng, hướng đến thành lập liên hiệp HTX là rất cần thiết nhằm tạo cơ hội
cho HTX trao đổi kinh nghiệm cũng như tháo gỡ khó khăn. Đi liền đó cần nghiên
cứu thành lập Liên đoàn HTX để giúp khu vực HTX Việt Nam hội nhập sân chơi HTX
quốc tế", Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh.
Nguồn: vnbusiness.vn